Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (ETMK)
Kısa Tarihçe
Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (ETMK) derneği, 1988 yılında Ankara’da bir grup endüstriyel tasarımcı tarafından kuruldu. Derneğin İstanbul Şubesi 1998, İzmir Şubesi 2010 ve Ankara Şubesi 2012 yılında açıldı.
ETMK, Türk endüstrisine endüstriyel tasarım mesleğini tanıtmak ve tasarımın yaygın olarak kullanmasını teşvik etmek amacıyla sergiler düzenlemekte, tasarlanan ürünlerin niteliğini yükseltmek amacıyla ödüller vermektedir. 1994 yılından bu yana sıklaşan aralıklarla düzenlediği sergilere, endüstriyel tasarımcıları ve üretici firmaları tasarımlarıyla katılmaya davet ederek, tasarımcılarla endüstriyi buluşturmaktadır.
ETMK, ürün tasarımı sergilerinin ilkini, kuruluşunun beşinci yılında Designers’ Odyssey ’94 sergisiyle gerçekleştirdi. İlk olarak Eylül 1994’de Ankara Altınpark Expo Center’da Yapı Fuarı beraberinde, ardından Ekim 1994’de Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü tarafından düzenlenen Uluslararası Tasarım Sempozyumu kapsamında yer alan bu sergi, Türkiye’deki ilk ürün tasarımı sergisiydi. 33 tasarımcının yüzü aşkın ürünle katıldığı bu sergide Endüstriyel Ürünler, Kavramsal Projeler, ve Öğrenci Projeleri Kategorilerinde ETMK’94 Tasarım Ödülleri verildi.
ETMK 1998 yılında Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’i ziyaret ederek mesleki standartların oluşturulması ve tasarımın endüstriye tanıtılması konusunda önerilerini sundu. ETMK, Kasım 1998’de Tüyap Beylikdüzü fuar alanında Designers’ Odyssey ‘98: Türk Tasarımcılarının Serüveni sergisinin ikincisini gerçekleştirdi. 107 tasarımcının 256 ürünle katıldığı sergide uluslararası bir seçici kurulun değerlendirmesi sonucunda, ETMK ’98 Ürün Tasarımı Ödülleri ve Öğrenci Projeleri Sergisinden seçilen projelere ETMK ’98 Özendirme Ödülleri verildi.
Türk tasarımını yurtdışında tanıtmak amacıyla ETMK, Eylül 1995’te Tayvan’daki ICSID ’95 Uluslararası Tasarım Kongresi beraberinde yer alan Tidex’95 Uluslararası Tasarım Fuarına katılarak 200 saydamdan oluşan bir gösteri gerçekleştirdi. Etkinlik Tayvan basınında da yer aldı.
ETMK, 10-14 Eylül 2003 tarihleri arasında Lütfü Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda düzenlenen “ADesign Fair 2003” fuarında, küresel pazardaki rekabetçi ortamda önemli bir rol oynayan ürün tasarımını tanıtmak, bu alanda Türkiye’deki birikimi ortaya çıkarmak, endüstri-tasarımcı ilişkisini güçlendirmek amacıyla ETMK “Sınırların Ötesine” Ürün Tasarımı Sergisi ile yer aldı. Aynı sergi TIM tarafından düzenlenen “Artı Değer” Tasarım Sergileri kapsamında Ocak 2004’te Yenibosna’daki Dış Ticaret Kompleksinde, Temmuz 2004’te Gaziantep’te yer aldı.
ETMK, Messe-Frankfurt’un daveti üzerine Tendence Lifestyle 2004 fuarına Design from East to West – Designers from Turkey sergisiyle katıldı. Frankfurt’daki sergi ADesign Fair 2004 kapsamında 6-10 Ekim 2004 tarihlerinde İstanbul’da ilk kez Türk kamuoyuna sunuldu. ETMK, 2004 ve 2005 yıllarında ADesign Fair Yılın Tasarımı Ödüllerinin organizasyonunu destekledi ve ETMK Genç Tasarımcı Ödüllerini verdi. Tasarımın ülkemiz için artan rekabetçi önemini toplumsal gündemimize taşımak amacıyla, ETMK, 27-30 Ekim 2005 tarihlerinde, Tüyap-Beylikdüzü’nde Marketingist 2005 Pazarlama Fuar ve konferansı kapsamında 2000’lerde Tasarımla Fark Yaratanlar sergisini düzenledi.
Tasarımın rekabetteki önemini vurgulamak amacıyla ETMK, Marketingist Pazarlama Fuarındaki sergilerine 2006 ve 2007 yıllarında Tasarımla Kazananlar Ürün Tasarımı Sergileri ile katıldı ve ETMK Tasarımla Kazananlar Ödüllerini verdi. 2006 yılında ödül kazanan ürünler Finlandiya Büyükelçiliği katkısıyla düzenlenen ve çağdaş Fin tasarımından örnekler içeren “Global-Local Helsinki” tasarım sergisi ile beraber İTÜ Taşkışla’da sergilendi.
ETMK kuruluşunun 20.yıldönümünü kutlarken, ülkemizde endüstriyel tasarımın stratejik önemini vurgulamak amacıyla bir ödül sistemi geliştirdi. Bu sistem Dış Ticaret Müsteşarlığı (bugün Ticaret Bakanlığı), Türkiye ihracaatcılar Meclisi ve ETMK tarafından Turquality programı dahilinde uygulamaya geçirildi. 2008-2016 arası iki yılda bir, 2016’dan sonra her yıl düzenlen Design Turkey ödülleri tasarımı, üretimi veya marka sahipliği T.C. kökenli olan, piyasaya sunulmuş ürünleri değerlendirmektedir. ETMK 2011’de İstanbul Kalkınma Ajansı desteğiyle Türkiye'de özgün ürün tasarımı konusunda geçmişten günümüze gerçekleşen üretim ve tasarım süreci ile üretici ve tasarımcılara dair nesne ve arşiv malzemesini bir araya getirerek, küresel ortamda paylaşılması amacıyla Endüstriyel Tasarım Sanal Müzesini kurdu.
ETMK, 2008 yılından itibaren sırasıyla aşağıdaki kuruluşların üyesi oldu:
- T.C. Ekonomi Bakanlığı Tasarım Destek Komitesi (2008)
- Türk Tasarım Danışma Konseyi (2009)
- Dünya Tasarım Örgütü (WDO - World Design Organisation) (2011)
- Yaratıcı Endüstriler Konseyi Derneği (YEKON) (2012)
- TOBB Kreatif Meclis (2017)
Dernek, 2016 yılında öğrencileri meslek örgütüne kazandırmak amacı ile ETMK Öğrenci Konseyini kurdu. Üye adayı olarak derneğin sayısal izleme sistemine (ETSİS) kaydedilen öğrencilerin seçtikleri okul temsilcileri, ETMK’nın paydaş üyesi olduğu Endüstriyel Tasarım Akademik Konseyine (ETAK) katılmaktadırlar. ETMK böylelikle, öğrencilerin eğitim ortamında deneyimledikleri sorunları bu toplantılarda dile getirmelerini sağlamakta, öğrenciler ve akademisyenler arasında köprü oluşturmaktadır.
ETMK, endüstriyel tasarım eğitim programlarının kalitesini yükseltmek amacıyla ETAK bünyesinde 2019 yılında başlatılan akreditasyon sistemi geliştirme çalışmalarına destek verdi, 2021 yılında yaptığı tüzük değişikliği ile Endüstriyel Tasarım Akreditasyon Kurulunun (ENTAK) kuruluşunu sağladı ve Haziran 2022’de Yüksek Öğretim Kalite Kuruluna (YÖKAK) yetki almak üzere başvurdu.
YÖKAK’ın 21.12.2022 tarihli Kurul kararıyla ETMK’ya Endüstriyel Tasarım lisans programlarının akreditasyonu için 21.12.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere iki yıl süre ile Kalite Değerlendirme Tescil Belgesi verildi.